ContactVVV WinkelOpeningstijdenRoute
Nederlands  English

Blog: Volendam, meer dan de dijk

29 november 2021 - Kim Tol

Als ik aan iemand zou vragen; waar denkt u aan als u het woord Volendam hoort? Dan krijg ik geheid te horen de beroemde Volendamse dijk, maar natuurlijk ook bekende zangers en de visserij zullen worden genoemd. In mijn ogen is Volendam veel meer dan dat alleen en dat zult u ontdekken tijdens deze leuke en leerzame wandeling door Volendam.

 

Wandeling door Volendam

Informatie-Museum

De wandeling door Volendam wordt gestart bij het Volendams museum en de VVV van Volendam. Het VVV-gebouw bevindt zich namelijk in het linker gedeelte van het museumgebouw. Bij de VVV kunt u het boekje kopen voor de wandeling. U kunt gelijk van de gelegenheid gebruik maken en het Volendams museum van binnen bekijken. Dit is echt de moeite waard. Alles over dit museum leest u in een van mijn vorige blogs. Wat ik u wel kan vertellen is dat er wel zeven miljoen sigarenbandjes zijn geplakt in dit museum die samen het unieke sigarenbandjes huisje vormen.

 

Europaplein

Tram-AmVo

Na het museum loopt u rechtdoor het vernieuwde Europaplein op. Het pand waar nu de Kruidvat is gevestigd was vroeger een politiebureau en in het rechterstuk zat het postkantoor. In de Stationsstraat aan de linkerkant was het mogelijk om tussen 1932 en 1956 op de tram stappen naar Amsterdam. Deze tramverbinding is er vandaag de dag niet meer. Als u voor de brug de Calcoengracht inkijkt ziet u als u goed telt tien huizen. Deze huizen zijn ontzettend speciaal. Hier leest u meer over tijdens de wandeling door Volendam.

Edammerweg

Dorp-Trekschuit

De weg vervolgt linksaf de brug over. U komt op de Edammerweg terecht. Dat is gek, de Edammerweg in Volendam. Ik zal het u even uitleggen. Het water dat langs de Edammerweg stroomt is de Ye. De Ye was een voormalige veenstroom die vanuit Edam naar Volendam in de Zuiderzee uitmondde. In 1357 was dit nog de voormalige binnenhaven van Edam. Nadat Edam stadsrechten kreeg werd deze binnenhaven afgedamd met de Follendam. In 1462 wordt Volendam als eerst als dorp benoemd aangezien er rond die tijd 5 mensen woonden. Een grappig weetje over hoe Volendam aan zijn naam komt. Later kwamen hier de trekschuiten vanuit Edam binnen varen.

 

De Meer

Na de Afdamming ontstond er in dit gedeelte “De Volendammer Meer”. In 1663 werd dit meer drooggemalen met een molen, maar pas honderd jaar geleden zijn hier woningen gebouwd. Deze zijn weer ondergelopen tijdens de watersnoodramp in 1916. Tijdens de wandeling ontdekt u wat er later is gebeurd met dit stukje Volendam.

 

Jozefstraat

School-Botter

In de Jozefstraat staat de Jozefschool. Op de muur van deze school hangt een bordje dat aangeeft tot hoe hoog het water stond tijdens de watersnoodramp. Deze school was vroeger een jongensschool. Na de Jozefstraat komt u in de Conijnstraat en in de Schippersgracht. Leuk om te weten is dat deze straten zijn gebouwd met een stratenplan in de vorm van een botter met namen die verwijzen naar onderdelen van deze boot. U vindt hier bijvoorbeeld de Zwaardstraat of de Gaffelstraat. Spot u ze allemaal? Als u alle straten heeft gevonden heeft u zelf een gehele botter gebouwd.

 

St. Vincentiusweg/St. Nicolaashof

Kunstschilders-Klederdracht

Aan de wand van het verzorgingstehuis het St. Nicolaashof hangt een kunstwerk in de vorm van de botter. Op dit kunstwerk kunt u bijna alle bijnamen van Volendammer families lezen. Deze bijnamen werden gegeven om de achternamen uit elkaar te houden. De route vervolgt langs de Vincentiuskerk en de begraafplaats naar het Noordeinde. Deze kerk is bijna altijd open om even een kaarsje te branden voor een dierbare of om deze prachtige kerk vanbinnen te bekijken. Om bij het Noordeinde te komen gaat u met de trap omhoog. De dijk bestaat uit het Noordeinde en het Zuideinde. Tijdens de wandeling leest u hoe deze twee dijken zijn ontstaan.

Daar bent u dan eindelijk op de beroemde dijk. Als u naar links wandelt komt u na een stevige wandeling langs de dijk in Edam uit, maar dat is voor een andere keer. Nu gaat u natuurlijk naar rechts waar u verderop al het wereldberoemde Art Hotel Spaander ziet prijken. Het hotel dateert uit 1881. Rond de eeuwwisseling verbleven hier talloze kunstschilders en fotografen die Volendam en de klederdracht over de gehele wereld bekend hebben gemaakt. De herberg is nog in oorspronkelijke staat en leent zich perfect voor een kopje koffie, maar ook het net nieuwe aangelegde strand terras is in de zomer heerlijk vertoeven.

De Sint Vincentiuskerk

Volendam is van oorsprong geheel katholiek en heeft daarom ook twee katholieke kerken. De Mariakerk en de St. Vincentiuskerk. Deze kerk werd gebouwd in 1882. Dat is al meer dan honderd jaar geleden. In het boekje leest u wie de architect is van dit mooie kerkgebouw.

 

Het Doolhof

Het Doolhof is voor mij het origineelste stukje van Volendam omdat dit eigenlijk het oudste centrum van Volendam is. Dit is de plek waar het allemaal is begonnen voor Volendam en waar gezinnen ook echt wel grote armoede hebben gekend. Deze huisjes zijn gebouwd zonder stratenplan en boden onderdak aan ontzettend grote gezinnen met wel meer dan 10 personen. De vrouwen sliepen thuis en de vaders en jongens op de botters. De huisjes staan kris kas door elkaar en tegen elkaar aan en daarom heet het dan ook het doolhof. Als u even niet oplet verdwaalt u voor dat u het weet.

 

De haven

De wandelroute vervolgt zich vervolgens naar de haven van Volendam waar vroeger de eerste Volendammers zich vestigden. Nu kunt u hier naar hartelust foto’s maken in traditionele kostuums of genieten van een verse haring bij een van de haringstalletjes. In de haven van Volendam lagen vroeger wel honderden botters. Tijdens de wandeling kom je te weten waarom deze in de loop der jaren zijn verdwenen. Wilt u naar Marken? Dat kan met een rondvaart met de Marken Express. U kunt hiervoor een kaartje kopen bij het loket of deze online aanschaffen. De tocht naar marken duurt ongeveer 25 minuten. Een leuke toevoeging aan uw dagje of vakantie in Volendam. Ik kan het weten want ik ben zelf 5 maanden matroos geweest op de Marken Express.

 

De Visafslag

Paling-Ootje-Nieuwjaarsbrand

In 1934 is er een visafslag gebouwd in Volendam aangezien er ontzettend veel vis werd gevangen door Volendammer vissers. Voor die tijd moesten zij de vis naar de markt op het IJ brengen in Amsterdam.

Langs de dijk vindt u het bronzen beeld van een Volendammer Oma. In Volendam wordt een oma een Ootje genoemd. Ook is het monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Nieuwjaarsbrand in café ’t Hemeltje op 1 januari 2001 te zien langs deze wandelroute. In dit pand is nu Experience Volendam gevestigd. Daar kunt u nog meer leren over de geschiedenis van Volendam en de watersnoodramp in 1916. Met gebruik van een VR bril is dit een échte beleving!

In het boekje leest u meer over de gebouwen als u richting het Zuideinde loopt. Er volgt een keuze om de wandeling te verlengen met een bezoek aan de Palingrokerij van Smit Bokkum en het Palingsoundmuseum. Deze twee bezienswaardigheden zijn het extra stukje wandelen meer dan waard. Want wie wil er nu niet te weten komen hoe de beroemde Volendamse paling wordt gerookt? Bovendien komt u in het museum te weten welke beroemde artiesten in Volendam zijn geboren en getogen.

 

Pellersplein

Het Pellersplein dankt zijn naam aan de tijd toen er nog volop garnalen werden gevangen en gepeld door de lokale bevolking. Het pellen van garnalen was een extra verdienste voor de grote families in Volendam. Veel kinderen die nu al lang en breed volwassen zijn hebben daardoor een grote hekel aan het pellen van garnalen. Als zij uit school kwamen mochten zij niet gelijk gaan spelen met vrienden of vriendinnen, nee eerst een zak garnalen pellen en dan lol maken.

 

Stolphoevekerkje

De protestantse Stolphoevekerk  is een van de 3 rijksmonumenten van Volendam. Naast het kerkje staan nog 2 lokalen die vroeger dienden als openbare basisschool. Tegenwoordig zijn dit hobbyruimtes. Wellicht heeft u geluk en kunt u even binnenkijken, anders kunt u een blik door de ramen werpen.  

De wandelroute vervolgt zich naar de Julianaweg. De straatjes aan uw rechterhand verwijzen naar diverse vissoorten. In dit gedeelte bevond zich vroeger namelijk de visverwerkende industrie. Kijk maar eens of u de vissoorten in de straatnamen kunt ontdekken dan weet u precies wat er hier vroeger werd gedaan.

 

Mariakerk

In 1962 is de Mariakerk gebouwd met moderne invloeden van de toenmalige tijdsgeest. Het dak doet denken aan een schip en in de kerk vindt u gebrandschilderde kruiswegstaties gemaakt door de glazenier Joep Nicolas. Deze kerk is altijd open voor bezoek om even een kaarsje te branden of om simpelweg even binnen te kijken. Dit is tevens het laatste onderdeel van de wandelroute voordat u weer aan komt bij het museum van Volendam.

Neem plaats op een bankje of installeer u op het terras en lees over de geschiedenis van Volendam in het boekje van de wandelroute. Nu kunt u met recht zeggen dat u alles heeft gezien van wat Volendam, Volendam maakt.

Nieuwsgierig geworden naar andere activiteiten en bezienswaardigheden in de omgeving? Lees dan een van de andere blogs of neem een kijkje bij het verdere aanbod op de website.